Vườn rau trên sân thượng mùa thu

Vườn rau trên sân thượng mùa thu

 

Mùa thu. Gió heo may về. Hà Nội bắt đầu trở lạnh. Vườn rau sạch trên sân thượng nhà tôi không còn xanh tốt như hồi mùa hè. Những cây đay trắng đã ra hoa, rau muống sắp tàn. Chỉ có rau cải và rau xà lách là hợp với khí hậu lạnh nên vẫn phát triển, đủ cung cấp rau cho cả nhà. Với những người trồng rau canh tác trên những mảnh vườn nho nhỏ trên sân thượng như chúng tôi, thời tiết năm nay được coi là thuận hòa vì trời ít mưa, nhiều nắng…

Nhớ những hàng cây ngân hạnh trên đường phố Seoul

Nhờ một chuyến công tác Hàn Quốc vào mùa thu, nên tôi may mắn được tận mắt chứng kiến vẻ đẹp huyền ảo của Seoul mùa cây thay lá. Sau này, khi đã rời Hàn Quốc, điều làm tôi nhớ nhất là những con đường với những hàng cây ngân hạnh thơ mộng của Seoul.

Hàn Quốc có bốn mùa xuân hạ thu đông rõ rêt, mùa nào cũng đẹp, nhưng đẹp nhất là mùa thu. Vào mùa này, thời tiết bắt đầu se lạnh, bầu trời xanh ngắt, không khí trong lành, thoáng đãng, khiến tâm trạng con người thư thái, nhẹ nhõm. Do thời tiết bắt đầu chuyển lạnh nên lá của một số loài cây đổi màu từ xanh sang vàng, hoặc đỏ, tạo ra cho đất nước này một cảnh quan tuyệt đẹp.

Tôi vẫn còn nhớ mình đã ngạc nhiên như thế nào khi nhìn thấy hai hàng cây ngân hạnh và phong lá đỏ trên con đường Deoksugung-gil gần cung điện Deoksugung. Buổi chiều hôm ấy, trong cái nắng vàng hoe của chiều thu chớm lạnh, tôi thấy hai hàng cây ngân hạnh và phong lá đỏ bên bức tường đá bao quanh cung điện Deoksugung như sáng bừng lên. Đó thực sự là một quang cảnh ngoạn mục và huy hoàng nhất mà tôi được thấy trong đời.

Những hàng cây ngân hạnh ở Seoul dường như đã tạo nên hồn cốt thành phố này. Vẻ đẹp của chúng thật đặc biệt. Ngân hạnh có mặt ở khắp nơi trong thành phố. Ngoài con đường bao quanh cung điện Deoksugung, tại rất nhiều đại lộ và cả những dãy phố nhỏ trong thành phố người ta cũng trồng loài cây này. Cả con đường ven sườn núi Nam San cũng có nhiều cây ngân hạnh. Từ dưới chân núi nhìn lên tôi thấy, lác đác trong mảng màu xanh thẫm của rừng thông là các mảng màu vàng tươi của những hàng cây ngân hạnh và màu đỏ rực của những cây phong, nom chẳng khác gì một bức tranh màu nước.

Tại một số nước Á Đông, ngân hạnh được coi là loại cây linh thiêng. Người xưa thường trồng ngân hạnh trong khuôn viên các đền chùa. Thành phố Tokyo của Nhật Bản còn lấy lá ngân hạnh làm biểu tượng chính thức, tượng trưng cho hòa bình và thịnh vượng. Tại Seoul, tuy ngân hạnh chưa được coi là biểu tượng của thành phố, nhưng tôi thấy nó gần như là linh hồn của thủ đô Hàn Quốc. Bởi vì, nếu thiếu những hàng cây ngân hạnh, Seoul sẽ trở nên đơn điệu hơn và chắc chắn sẽ mất đi rất nhiều nét quyến rũ.

Sở dĩ cây ngân hạnh có nhiều ở Seoul vì 43 năm trước, năm 1971, chính quyền Hàn Quốc đã quyết định chọn ngân hạnh làm loài cây chính của thành phố này. Có những thời điểm ngân hạnh chiếm tới 47 phần trăm số lượng cây trồng mới. Hiện tỷ lệ trồng cây ngân hạnh tuy đã giảm một phần để đa dạng hóa cây xanh trong thành phố, nhưng vẫn chiếm hơn 40 phần trăm. Với tỷ lệ cao như vậy nên người ta thấy ngân hạnh có mặt khắp nơi, tạo ra tông màu chủ đạo của Seoul mỗi độ thu về. Tôi đã từng đọc một bài báo viết về cây ngân hạnh ở Seoul, trong đó tác giả dẫn lời ông Yoo Ji Yong, một quan chức phụ trách vấn đề cây xanh của chính quyền thành phố nói rằng, trong số khoảng 284.000 cây xanh trên đường phố Seoul có tới 28.500 cây ngân hạnh.

Không chỉ tỏa bóng mát và tạo cho Seoul một vẻ đẹp lãng mạn lúc thu về, khiến nhiều du khách mê mẩn, cây ngân hạnh, cùng với cây phong lá đỏ, còn làm nền cho nhiều bộ phim trữ tình Hàn Quốc. Tôi vẫn còn nhớ một bộ phim nhựa nhan đề  “Giáng sinh tháng tám” mà tôi được xem cách đây vài năm. Đó là một câu chuyện tình buồn. Rất nhiều khán giả đã rơi nước mắt khi xem bộ phim này. Khi đến Hàn Quốc, nhìn thấy những hàng cây lá vàng, tôi bỗng nhớ đến cảnh hai nhân vật chính chở nhau trên chiếc mô tô, tại con đường hai bên có nhiều cây ngân hạnh.

Những hàng cây ngân hạnh đứng một mình trên phố đã rất đẹp rồi. Thế nhưng nếu nó được trồng xen kẽ với những cây phong lá đỏ thì cảnh quan còn đẹp gấp bội phần. Tôi đã chứng kiến điều kỳ diệu này khi đi trên con đường huyền thoại ven bức tường thành cung điện Deoksugung vào mùa thu. Bên tông nền xám thâm trầm của bức tường đá, những cây ngân hạnh và những cây phong lá đỏ mang một một vẻ đẹp đặc biệt. Tôi có thể cả quyết rằng, bất cứ du khách nào khi đi dưới những tán cây ngân hạnh và phong lá đỏ đó trong bầu không khí thanh khiết của mùa thu cũng đều xúc động như tôi. Con đường Jeongdong-gil không chỉ chiếm được trái tim du khách, mà còn chinh phục được cả các quan chức thành phố Seoul. Năm 1999, chính quyền thành phố này đã chọn Jeongdong-gil là “Con đường đi bộ đẹp nhất”.

Jeongdong-gil không chỉ là con đường đẹp mà còn là con đường lịch sử. Trong thời kỳ vua Joseon trị vì, khu vực này là nơi sinh sống của các quan lại ngành tòa án và tầng lớp quý tộc. Đến cuối thế kỷ 19, nó trở thành nơi cư ngụ của người phương tây, chủ yếu là các nhà truyền giáo và nhà ngoại giao. Ngày nay khu vực xung quanh đường Jeongdong-gil vẫn là nơi có nhiều người nước ngoài sinh sống và làm việc.

Trí nhớ của con người thật kỳ lạ. Nhiều năm trôi qua, nhưng giờ đây, mỗi khi nhắc đến Hàn Quốc, trong tâm trí tôi lại hiện lên những con đường vàng ươm màu lá cây ngân hạnh. Nếu có ý định đi du lịch Hàn Quốc, bạn hãy đến Seoul vào mùa thu để trải nghiệm điều kỳ diệu của mùa thu nước này. Và bạn hãy một lần dạo bước trên con đường Deoksugung- gil gần cung điện Deoksugung, để cảm nhận bầu không khí yên bình dưới vòm lá rực rỡ của những cây phong và cây ngân hạnh.

Lương Duyên Tâm

(Bài đã đăng trên Vnexpress)

 

 

 

 

Bài viết của Lương Duyên Tâm về trồng rau sạch trên sân thượng

Trồng rau sạch trên sân thượng

Cách đây hơn mười năm gia đình tôi bắt đầu trồng rau sạch. Ban đầu chúng tôi trồng dưới mặt đất, tại một lô đất rộng chừng 60 mét vuông trong một khu dân cư ở quận Long Biên, nơi một người thân của tôi mua đã từ lâu nhưng chưa xây nhà. Sau đó, khi người này làm nhà để định cư ở đó, tôi đành phải trồng rau trên sân thượng nhà mình. Sở dĩ chúng tôi phải tự trồng rau sạch để dùng vì cơ thể tôi rất nhạy cảm với các loại hóa chất độc, mỗi khi ăn phải các loại thực phẩm, hoa quả nhiễm thuốc trừ sâu, chất kích thích tăng trưởng hay chất bảo quản (dù chỉ một lượng rất nhỏ) cơ thể tôi cũng phản ứng ngay, khi thì rát lưỡi, khi thì viêm họng, khi lại đau dạ dày, đau bắp thịt hoặc đau khớp xương …Tóm lại, hầu hết các loại rau quả bán ngoài chợ tôi đều không ăn được. Cũng cần phải nói thêm là hồi trẻ cơ thể tôi không đến nỗi mẫn cảm với hóa chất độc hại như thế và sự mẫn cảm này có vẻ như ngày càng tăng theo tuổi tác. Chính vì vậy, để có rau ăn, tôi buộc phải tự trồng rau sạch. Những ngày đầu số rau sạch chúng tôi trồng chỉ đủ dùng cho riêng tôi, thế nhưng dần dà chúng tôi tìm cách nâng cao sản lượng và cho đến nay, số lượng rau sạch mà chúng tôi thu hoạch được hàng ngày không những đủ cho bản thân tôi mà còn đủ cho cả gia đình gồm 4 nhân khẩu. Thậm chí có khi gặp thời tiết tốt, rau phát triển mạnh, cả nhà ăn không hết, chúng tôi còn hái một ít cho một số người quen.

Hồi còn ở trong một chung cư ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội, chúng tôi sở hữu một căn hộ nhỏ với diện tích chỉ chừng 30 mét vuông. Vì ở tầng 4 là tầng trên cùng, nên chúng tôi được phép sử dụng 30 mét vuông sân thượng phía trên căn hộ. Từ năm 2008 đến năm 2011 chúng tôi đã trồng nhiều loại rau trên cái sân thượng đó và, các bạn có tưởng tượng được không, chỉ với 30 mét vuông vườn, chúng tôi đã có gần dủ rau cho cả gia đình. Mùa hè chúng tôi trồng rau muống nước, rau đay, rau mồng tơi; mùa đông chúng tôi trông rau cải, rau xà lách và một số loại rau khác. Vì chúng tôi không sử dụng bất cứ loại phân bón vô cơ, thuốc trừ sâu hay thuốc kích thích tăng trưởng nào nên các loại rau vườn nhà của chúng tôi hoàn toàn không nhiễm các loại hóa chất độc hại. Từ ngày có đủ rau sạch, cả nhà chúng tôi cảm thấy khỏe mạnh hơn. Riêng tôi không còn bị rát lưỡi, viêm họng, đau dạ dày, đau bắp thịt hay đau khớp xương nữa. Rau sạch với tôi giống như một thứ thần dược. Có vẻ như trong thời buổi này, nhiều khi bệnh tật đến với con người ta lại từ thức ăn và nước uống.

Sau đó, năm 2011, khi gia đình chúng tôi chuyển về sống tại căn nhà riêng ở quận Thanh Xuân, Hà Nội, chúng tôi ngay lập tức thiết lập một vườn rau mới trên sân thượng. Vườn rau này rộng hơn so với vườn rau trước đó. Tại đây chúng tôi đặt gần 60 chiếc khay xốp để trồng rau, một nửa ở phía trước tum và một nửa ở phía sau tum. Để ngăn mưa, chúng tôi làm mái che lợp bằng nhựa trong suốt. Với các vườn rau trên sân thượng, mái che mưa rất quan trọng vì nếu không có mái che, các trận mưa lớn có thể khiến đất bị bạc màu, rau bị úng ngập dẫn đến thối rễ hoặc dễ nhiễm sâu bệnh. Hiện nay, vườn rau mới đã cung cấp đủ rau sạch cho cả nhà, họa hoằn lắm chúng tôi mới phải ra chợ mua một vài thứ mà vườn nhà không có.

Vườn rau sạch trên sân thượng không chỉ giúp gia đình tôi có được nguồn rau sạch mà còn giúp chúng tôi giải trí, thư giãn. Làm vườn thực sự là một thú vui bổ ích và hấp dẫn, vì việc trồng rau, tưới rau và bắt sâu cho cây không hề khiến chúng tôi cảm thấy nặng nhọc mà còn tạo điều kiện để chúng tôi đi lại, vận động nhiều hơn. Đối với chúng tôi, mỗi buổi sáng thức dậy lên thăm vườn rau đã trở thành một thói quen ưa thích. Còn gì thú vị bằng khi trên sân thượng nhà bạn có một khoảng xanh tươi mát mà trong những ngày đẹp trời, có những con chim sà xuống hót líu lo và những con bướm nhiều màu sắc bay lượn nhởn nhơ. Đó là một khung cảnh thực sự thi vị. Tuy nhiên, cũng cần phải nói thật với các bạn rằng, khi đã trở thành một người làm vườn có kinh nghiệm, bạn sẽ thấy cảnh đó không còn lãng mạn nữa vì mấy con chim, con bướm này có thể gây phiền toái cho bạn. Chim có thể mổ những quả cà chua còn bướm thì sinh ra vô số những con sâu phá hoại vườn rau của bạn.

Còn nhớ, khi chúng tôi mới bắt đầu trồng rau sạch, phong trào tự trồng rau ở thành phố chưa phát triển mạnh mẽ như bây giờ. Hồi đó cả khu chúng tôi ở có đến mấy trăm gia đình nhưng chỉ có mỗi gia đình tôi trồng rau. Nay thì rất nhiều nhà hàng xóm của chúng tôi đã có các mảnh vườn nho nhỏ trên sân thượng. Lý do khiến phong trào tự trồng rau phát triển có lẽ là vì càng ngày càng có nhiều bài báo viết về tệ nạn rau nhiễm hóa chất độc hại. Về vấn đề này các nhà báo thường giật những cái tít khiến người ta choáng váng, thậm chí ghê sợ, đại loại như: “Những vựa rau muống ướp thuốc độc ở Hà Nội”, “Người ăn rau đang bị đầu độc”, “Nhan nhản rau nhiễm chì!”, “Ngộ độc rau”,hoặc “Rau xanh - thủ phạm gây ngộ độc nhiều nhất” vv…Chỉ cần đánh ba từ “rau nhiễm độc” vào ô tìm kiếm của Google là trên màn hình hiện ra hàng nghìn bài báo nói về vấn đề này. Tác giả một số bài báo còn mô tả chi tiết việc người ta sử dụng các loại thuốc trừ sâu, chất kích thích như thế nào, thậm chí họ còn nói rằng những người nông dân trồng rau thường không ăn thứ rau mà họ mang đi chợ bán và họ biết nó rất độc và họ chỉ ăn loại rau trồng riêng tại các thửa ruộng dành riêng cho gia đình mình.

Cách đây mấy tháng, một người bạn của chúng tôi, cô Liên, hiện đang sống tại Sài Gòn, ghé thăm chúng tôi và cô có vẻ rất thích thú khi chiêm ngưỡng mảnh vườn trên sân thượng của gia đình tôi. Hóa ra, cô và chồng cô, anh Cường, cũng là những người trồng rau trên sân thượng có thâm niên. Sau đó, khi quay lại thành phố Hồ Chí Minh, cô gửi cho chúng tôi địa chỉ một videoclip quay mảnh vườn của gia đình cô trên mạng internet. Xem videoclip, chúng tôi thấy mảnh vườn trên sân thượng của vợ chồng cô rất đẹp. Nhân dịp đó, chúng tôi xem một số videoclip và trang web về các vườn rau sạch trên sân thượng khác và thấy cộng đồng những người thành phố trồng rau sạch tại nhà hiện nay đã rất đông. Đó là chưa kể còn một lượng người không kém phần đông đảo khác đang muốn bắt tay vào việc trồng rau sạch vì họ bắt đầu lo lắng cho sức khỏe của bản thân và những người thân trong gia đình. Tôi viết bài này với mong muốn truyền cảm hứng cho mọi người, để các bạn nhận thấy lợi ích của việc trồng rau sạch tại nhà và sớm gia nhập cộng đồng những người trồng rau sạch trên sân thượng như chúng tôi. Sau đây là một số bức ảnh chụp vườn rau sạch trên sân thượng của gia đình tôi.

Lương Duyên Tâm