Hoa cải trên sân thượng

 

 

Thật là ngao ngán khi lên sân thượng thăm vườn rau thấy những cây cải mới hôm nào tươi non là thế mà hôm nay đã đồng loạt trổ hoa vàng. Thảo nào trong ca dao người ta ví cải ngồng như dưa khú, chồng chê. (Ai làm cho cải tôi ngồng, cho dưa tôi khú cho chồng tôi chê). Thế nhưng, ngắm mảnh vườn, tôi lại thấy, mình chẳng có gì phải bi quan cả. Cải ngồng tuy không ăn được, nhưng nó tạo ra một vườn hoa đẹp. Những bông hoa cải vàng mỏng manh, tinh khiết, tỏa mùi thơm cay nồng, gợi nhớ mùi hương đồng nội, khiến những người vốn sinh ra và lớn lên ở nông thôn như tôi đột nhiên nhớ về những năm tháng tuổi thơ xa lắc. Hồi đó, có lẽ cũng vào một buổi sáng cuối đông nào đó, tôi đã từng bất ngờ khi đột ngột bắt gặp màu vàng rực của những bông hoa cải trong mảnh vườn nhỏ trước sân nhà mình. Thoạt đầu, đột khởi mấy cái nụ non xanh bé tí, vài hôm sau những cái nụ li ti ấy nở bung thành những bông hoa vàng. Vài ba ngày kế tiếp, cả vườn cải đã vàng ươm một màu và  mùi hương hoa cải cay nồng tràn ngập không gian. Hoa cải không sang trọng, quý phái, nó giản dị, hiền hậu, gần gũi với những loài hoa cỏ. Bởi thế người ta không dùng hoa cải để tặng nhau, cũng không mấy khi dùng nó để trang trí nhà cửa. Vậy mà, vẫn có một số người, một phần vì yêu màu vàng ám ảnh của nó, một phần vì thấy nó gần gũi với mình, thường ngắt những chùm hoa cải, cắm vào lọ hoa hay cốc nước thủy tinh đặt trên bàn làm việc để cảm nhận mùi hương đặc biệt của loài hoa dân dã. Liên quan đến cây cải, có một câu ca dao rất hay, dù ít ai hiểu được ý nghĩa của nó: “Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu đời đắng cay…”

 

Lương Duyên Tâm

Lời bình của Ngô Thế Oanh về tập thơ “Thơ giữa hai mùa” của Lương Duyên Tâm

Lời bình của Ngô Thế Oanh về tập thơ “Thơ giữa hai mùa”

 

 

Tôi nhớ, đó là vào khoảng cuối những năm tám mươi…

Tình cờ, do công việc, cần trao đổi lại về bản dịch một vở kịch chuẩn bị đưa in, tôi được quen biết Lương Duyên Tâm. Anh học ở Praha về, là dịch giả của một số tác phẩm văn học Tiệp Khắc.

Từ khá lâu, sống ở một tỉnh ven biển miền Trung, rải rác khi này, khi khác tôi đã được đọc những bài thơ, những bản dịch ký tên Lương Duyên Tâm. Một giọng thơ trữ tình khiêm nhường. Mỗi lần đọc thơ của một ai đó, tôi thường mường tượng, hình dung tác giả trong cuộc đời. May mắn là ít khi tôi nhầm.

Em ra đi mùa hạ cũng theo đi

Mà hàng phượng bên thềm còn đỏ mãi

Em vẫn còn xa. Mùa hè quay trở lại

Hoa rực hồng hơn cả buổi chia ly

Làm sao biết được chính xác là khi “Em vẫn còn xa. Mùa hè quay trở lại”… mà “Hoa rực hồng hơn cả buổi chia ly”.  Nhưng có lẽ tất cả những ai đã yêu, đang yêu đều tin vào những điều tác giả cảm nhận và bày tỏ.Vì nào có ai trong tình yêu, trong nhớ nhung xa cách mà lại tỉnh táo đến mức còn đi tìm kiếm, bắt bẻ những logic hợp lý thông thường. Lương Duyên Tâm tinh tế diễn đạt cái rung động rất sâu có lẽ chỉ thoáng lên khoảnh khắc trong tâm hồn. Và tâm hồn anh chợt gần gũi với tâm hồn ta. Ta thường yêu mến những ai chỉ bộc lộ với ta những gì họ vốn có.

Ở một trang khác của tác giả Thơ giữa hai mùa:

Thật như đất nên tôi thô nháp

Mịn như tro em quá dịu dàng

Không hiểu sao tôi đã dừng lại khá lâu ở hai dòng thơ này. Mịn như tro…Một so sánh ít khi gặp. Nhưng ngẫm nghĩ, ta thấy người viết có lý. Người viết muốn gửi gắm gì trong hai dòng thơ này? Anh muốn nói đến người đàn bà anh yêu, điều này ta hiểu rồi. Nhưng hình như anh còn muốn nói rộng hơn nữa. Có thể là về thơ ca. Có thể là về dòng đời. Có thể là về tâm hồn con người. Hình như tôi đã đọc thấy ở đâu đó rằng cái bền vững chính là tro. Vâng, tro là những gì còn lại sau rực rỡ ngọn lửa.

Vừa là khiêm nhường nhưng cũng vừa là một mơ ước khi Lương Duyên Tâm tìm đến sự chân thành của đất. Anh viết rằng đất thô nháp. Có lẽ là một cách tế nhị khi anh tự bạch.Và nét thô nháp vẫn là nét đáng yêu. Song không chỉ đơn giản như vậy. Thơ anh, và có lẽ cả đời anh nữa, giản dị. Nhưng đó là nét giản dị sau rất nhiều suy ngẫm, tìm kiếm. Trong thơ của người viết này ta tìm thấy không ít những trăn trở, cả trong cấu trúc lẫn trong nhịp điệu, ngôn ngữ để đi vào thơ hiện đại. Ta còn bắt gặp những khoảng rộng của không gian cũng như thời gian. Bên cạnh những dòng thơ trữ tình dung dị, gần gũi là những dòng thơ mang theo tư duy không dễ nhận ran gay, không dễ đọc. Đất của nhà thơ này đôi khi hàm ẩn không ít những rung cảm nghiêng về triết luận. Đó có lẽ cũng là một trong những nét mà thơ hiện đại đang tìm kiếm.

Viết ra những bài thơ. Trước hết là để hóa giải cho chính mình. Ghi lại những khoảnh khắc cho đời mình. Rồi cuộc sống với bao bề bộn lo toan phức tạp khiến người viết đôi khi gần như quên đi, đúng hơn là cố tình quên đi, không muốn nhớ lại…Tác giả tập thơ này là một người như thế. Có đây cũng là một phẩm chất của những người thật lòng yêu thơ?

Thơ giữa hai mùa được viết rải rác trong nhiều năm. Và bây giờ mới được tập hợp lại. Như một kỷ niệm. Một lượm hoa của ký ức. Những bài thơ được viết những năm thanh xuân với bao say đắm. Và những bài thơ được viết khi chớm bước vào mùa thu, mùa của trái chin, những khoảng trong lặng đượm buồn. Điều an ủi là, với tất cả chân thành của người viết, người đọc hôm nay hy vọng vẫn còn tìm thấy những đồng cảm. Những rung động thực của hồn ta bao giờ cũng tìm thấy đường đến với lòng người…

 

Hà Nội, mùa thu 1999

Ngô Thế Oanh

Năm bài thơ tình thời tuổi trẻ (rút từ tập “Thơ giữa hai mùa” của Lương Duyên Tâm)

Năm bài thơ tình thời tuổi trẻ

 

Nhân mùa Valentine, tôi post lại 5 bài thơ tình thời đầu xanh tuổi trẻ, rút từ tập thơ “Thơ giữa hai mùa”, Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 1999. Trong số 5  bài thơ trên, bài “Rừng ôn đới” đã đăng trên báo Văn nghệ, bài “Hoa đỏ” đã đăng trên tạp chí Văn nghệ quân đội, và bài “Có một thời như thế” đã đăng trên báo Tuổi trẻ chủ nhật và Hà Nội mới chủ nhật. Nhân tiện, mời các bạn xem lời bình của Ngô Thế Oanh về tập thơ này.

 

 

Có một thời như thế

 

Có một thời cây lá ngỡ xanh hơn

Thuở ấy mắt huyền như biết nói

Tóc mềm xõa trong chiều gió nổi

Đến bây giờ còn ngợp cả hồn anh

 

Không có đắng cay chỉ có ngọt lành

Bởi có em anh chẳng cần của cải

Bởi có em anh ngỡ mình trẻ mãi

Mọi vui buồn cũng chỉ từ em

 

Ngỡ như là trong gió có hương thơm

Trong tiếng lá có những lời em nói

Anh bị thôi miên trong làn hương ấy

Anh đắm mình trong tiếng lá ru đêm

 

Thuở ấy gia tài anh chỉ có em

Tay trắng giữa đời vẫn thấy mình giàu có

Có một thời, có một thời như thế

Có một thời em đã yêu anh.

 

Lương Duyên Tâm

 

 

Hoa đỏ

 

Thế là em đi xa mãi mãi

Cả tình yêu cũng đã ra đi

Trưa mùa hạ trời xanh mây trắng

Hoa nhói lòng sắc đỏ chia ly

 

Thật như đất nên tôi thô nháp

Mịn như tro em quá dịu dàng

Xin giữ lại một làn hương cũ

Và cái nhìn thăm thẳm như đêm

 

Giờ hoa đỏ đã thành kỷ niệm

Lối đi xưa cỏ mọc xanh rồi

Trời kia vẫn xanh mây vẫn trắng

Nước dưới chân cầu mãi chảy xuôi

 

Chờ đợi mãi dưới hàng cây hoa đỏ

Khi xuân qua người chẳng quay về

Đành tha thẩn đếm từng chiếc lá

Chờ nỗi buồn chầm chậm qua đi.

 

Lương Duyên Tâm

 

 

Giã từ

 

Con tàu nổi hồi còi tạm biệt

Xin giã từ thành phố mến thương

 

Đâu rồi những hàng me xanh non

Chiều lộng gió thênh thang đại lộ?

Đâu rồi khoảng trời xanh mùa hạ

Hoa phượng cháy lên như lửa ngang trời

 

Biết đến bao giờ tôi lại về thành phố

Lá me bay rối cả lòng người

Chiều tím lại trong hoàng hôn đầy gió

Cơn giá nào mát đẫm hồn tôi?

 

Cơn gió nào đưa tôi về đất ấy

Áo lính xanh bỡ ngỡ phố phường

Em đứng đợi dưới vòm hoa giấy

Mắt như khoảng trời trong vắt sau mưa

 

Giờ chân trời lại rực hồng hoa đỏ

Phố phường quen thấm thoắt mấy năm rồi

Giã từ em, giã từ phố xá

Giã từ thời áo lính của tôi

 

Như chỉ có mình em trên ga tầu vắng lặng

Đôi mắt như hai giọt mưa chiều đọng trên lá me non.

 

Lương Duyên Tâm

 

 

Đi trong rừng ôn đới

 

Vừa ra ngoại ô đã thấy núi thấy rừng

Những cánh rừng hút theo tầm mắt

Chợt cúi xuống mắt tôi gặp đất

Màu đất hiền lành như đất quê hương

 

Cũng màu nâu thân quen

Mà những khoảng rừng nơi đây lung linh ánh sáng

Những cây bạch dương xôn xao trong nắng

Lá non xanh như biết thốt lên lời

Những cây thông im lặng trên đồi

Xanh thăm thẳm suốt mùa băng giá

Những cây phong tán lá mềm óng ả

Lá phong xòe như những bàn tay

Bông hoa cỏ thơ ngây

Có sắc tím nao lòng như cái nhìn thiết tha của người con gái

Mùi hương hoa dại

Cứ đuổi tìm suốt cuộc đời tôi

 

Đi trong rừng ôn đới chiều nay

Tôi bỗng nhớ những cánh rừng nhiệt đới

Có khoảng trời xanh trên tán cây vời vợi

Có những lùm cây chen chúc ven đường

Những cánh rừng quê hương

Xao xác khi trời chuyển gió

Cánh rừng nào dưới bóng cây em ngủ

Hoa nắng rơi trên võng bạt trưa hè

Không gian xanh tiếng ve

Hoàng hôn thoảng mùi gỗ thơm rạo rực

Em đốt lên trong đêm hội ven rừng

 

Để đến hôm nay thao thức mãi trong lòng

Những cánh rừng tuổi thanh xuân năm ấy

Lòng cứ ước một ngày trở lại

Ngồi cùng em bên con suối nước đầy

Nắng chiều như mật rót lòng tay

Hoa lau trắng bạt ngàn thung lũng

Con đường đất ngủ im lìm trong nắng

Áo em xanh lẫn với lá rừng

 

Trên vạt cỏ non xanh

Nơi cửa rừng bạn bè họp mặt

Em ngồi bên tôi hồn nhiên thân thiết

Bông hoa cúc rừng em ngậm trên môi.

 

Lương Duyên Tâm

 

 

 

Tầm tã mưa chiều

 

Mưa tầm tã suốt buổi chiều năm ấy

Anh đứng lên ngồi xuống bao lần

Tiếng còi hú sân ga tàu đỗ

Trong chuyến tàu xuyên mưa gió có em?

 

Cơn áp thấp tràn về bất chợt

Phố thành sông trôi giữa hai bờ

Anh lội nước dầm mưa đi đón

Ước thấy em trên ga vắng đang chờ

 

Mưa trắng xóa bụi bay mờ mái ngói

Nghe mưa rơi thắc thỏm trăm chiều

Cây tươi tốt trong mưa có biết

Phải đợi chờ khổ sở bao nhiêu

 

Trời chiều nay lại đổ mưa tầm tã

Nhưng anh còn biết đợi ai đây

Ra khổ nhất là không người để đợi

Mưa có dầm dề cũng phí công thôi.

 

Lương Duyên Tâm