Sunday, March 31, 2013

Truyện ngắn Những tiếng nói của nhà văn Séc Eduard Petiska Lương Duyên Tâm dịch


Những tiếng nói

 
Truyện ngắn của Eduard Petiska

 
Ota cắm hai chiếc cần câu vào khe đá và ngồi lên tờ báo trải trên bờ sông.
Cỏ hãy còn ướt. Ota vốn không thích cỏ ướt. Ngày hôm nay anh thấy khó chịu với rất nhiều thứ. Mà khi người ta đã khó chịu thì tốt nhất hãy tránh cho xa những điều không hay. Anh ngồi lên tờ báo và chờ Mikhal cắm những chiếc cần câu của mình. Hai người rủ nhau nghỉ phép vào những ngày giữa tuần vì thứ bảy và chủ nhật dòng sông này rất ồn ào. Loài cá vốn câm lặng nên chúng không thích tiếng động và thường tránh xa những quãng bờ sông đông người.

Cô bé gái năm tuổi đi cùng họ đang nghịch một hòn sỏi dài màu xanh lục.

-          Đừng nghịch thế con,- người đàn ông kêu lên. - Đừng nghịch Yaya.

-          Bố ơi, nom nó như sao Bắc đẩu ấy, phải không bố?

-          Không phải đâu.

Cô bé thè lưỡi liếm hòn sỏi.

-          Không được liếm, - người bố nói. – Bây giờ con có thể cởi áo để tắm nắng được rồi đấy.

      Ngày tháng mười bầu trời cao vời, xanh ngắt, không khí lặng tờ, cả dòng sông cũng im phăng phắc. Ota cởi áo sơ mi, giơ lưng ra hứng ánh nắng mặt trời. Anh thường nghỉ phép từng ngày hoặc hai ngày một. Công ty nơi anh đang làm việc về mùa hè thường rất bận. Nhưng đối với anh, bận bịu như vậy lại hóa hay vì ít ra thì anh cũng không còn thời gian để nghĩ đến bản thân mình. Anh không thích đơn độc. Ở cái tuổi ba mươi sáu, điều đó chẳng có gì đặc biệt. Nhưng như vậy thì khác hẳn trước đây vì hồi xưa anh thích cô đơn.

Bài thơ Tĩnh vật của mẹ của nhà thơ Séc Jaroslav Seifert Lương Duyên Tâm dịch


Tĩnh vật của mẹ

Chiếc đê khâu, mấy cái kim
Vài cuộn chỉ, cặp kính cũ
Tôi đã dùng chúng để đo thời gian
Mà thời gian ngày một lụi tàn

Thuở ấy mẹ thường thì thầm âu yếm
Con trai nhỏ yêu quý của mẹ
Mẹ sợ có ngày
Lũ trẻ ném đá sứt đầu con mất

Không, mẹ ơi, đầu con giờ vẫn nguyên lành
Cả đầu gối con cũng không có sẹo

Như mọi khi tôi lại tìm đến bên mẹ và thổn thức
Nước mắt ứa ra bàn tay mẹ dịu dàng
Như máu rỉ từ vết thương cũ
Thấm ra lớp băng mềm

Bao nhiêu chiếc cúc mẹ đơm cho tôi
Bao nhiêu đường kim mẹ từng khâu vá
Bao nhiêu cái hôn mẹ đã cưng chiều
Vậy mà tôi chưa đền đáp mẹ

Xin vĩnh biệt quãng thời gian đã mất
Những tháng ngày ngỡ đã lãng quên
Thời gian qua đi không bao giờ trở lại
Mà sao tôi vẫn cứ kiếm tìm

Lương Duyên Tâm dịch

Thành phố tội lỗi/ Thơ Tiệp thế kỷ 20/ NXB Thế giới, 2000

Bài thơ Chiếc gương của mẹ của nhà thơ Séc Jaroslav Seifert, Lương Duyên Tâm dịch

Chiếc gương của mẹ


Chiếc gương khung mạ vàng của mẹ
Theo thời gian lớp bạc mờ dần
Gần nửa đời mẹ soi gương chải tóc
Những ngày đầu gương hãy còn trong

Chiếc gương treo bên cửa sổ, trên chiếc đinh
nó nhìn mẹ, nhìn con
mà sao không cười nhỉ?
Hồi ấy mẹ trẻ trung vui vẻ
gương mặt người chưa có nếp nhăn
mà nếu có chắc là rất ít

Bên chiếc cối xay mẹ hát
mẹ nhảy cùng cha điệu valse hạnh phúc
Mỗi khi nhớ về thời tuổi trẻ đã qua
mắt người ánh lên những tia lấp lánh

Những sợi tóc lấy ra từ chiếc lược
mẹ cuộn tròn nhằm phía cửa ném đi
Tôi nhìn thấy những nếp nhăn nho nhỏ
Trên thái dương quanh khoé mắt người

Saturday, March 30, 2013

Bài thơ Tôi đã biết giấu những vết thương của mình của nhà thơ Séc Jan Pilar, Lương Duyên Tâm dịch


Tôi đã biết giấu những vết thương của mình



Tôi đã biết giấu những vết thương của mình
Và cả những lằn roi trong quá khứ
Như chú chó lang thang thường nhìn tôi chăm chú
Giữa đêm khuya, qua cửa sổ, dưới hiên nhà

Mắt chú sáng lên, cháy đỏ rồi tối dần
Chú giận dữ cào vào cánh cửa
Nhưng khi sao trời lịm tắt, ánh ngày lên
Trái tim chú lại dịu dàng cởi mở

Trên đời đôi khi có những kẻ bất ngờ
Tiêm vào máu ta một giọt con ác độc
Ôi đau đớn vô cùng, đau không nói nên lời
Đau như cây bạch dương bị người bóc vỏ

Thế là trong máu ta diễn ra cuộc giao tranh cùng độc tố
Cuộc chiến này phí sức biết bao
Những lúc ấy tôi lại vuốt ve lằn roi trên cổ
Chú chó lang thang thường đến sủa trước hiên nhà

Lương Duyên Tâm dịch

 


Tạp chí Thơ, số 5/ 2006

Bài thơ Chuyến ô tô buýt cuối cùng của nhà thơ Séc Jan Pilar Lương Duyên Tâm dịch


Chuyến ô tô buýt cuối cùng

Vì sao người ta lại hiểu những giọt mưa
Rơi thánh thót lên màu xanh của lá?
Tôi chờ tôi trên con đường đồng
Tôi chờ đi chuyến ô tô buýt cuối cùng

Tất cả là chính mình. Cả lá
Cũng sẽ rơi trong thời khắc của mình
Nếu chẳng có ai bứt lá và thầm đọc
Những vệt mờ trên lá những đường gân

Dòng suối chảy về nơi dòng sông khao khát
Đá tạo ra cho đá hình hài
Nếu đất có chìa tay nhờ anh đoán hộ
Thì những vết nứt dọc ngang này chính là số phận đất đai

Tất cả là chính mình. Đó là phép nhiệm màu của sự vật
Tất cả tạo ra bản thân và tự huỷ mình
Tôi chờ tôi trên con đường ấy
Mưa đổ vào tôi như trút không dừng

Mưa cứ rơi và đám mây kia muốn thế
Chân tôi như mọc lên từ đất đai này
Tôi dường như đã giải mã được những điều bí ẩn
Để chờ đi chuyến ô tô buýt cuối cùng.

Lương Duyên Tâm dịch


Thành phố tội lỗi/ Thơ Tiệp thế kỷ 20/ NXB Thế giới, 2000

Bài thơ Tôi thích của nhà thơ Séc Jan Pilar Lương Duyên Tâm dịch


Tôi thích

Tôi không mang danh bạ điện thoại trong đầu
Tôi yêu những vật bình thường
Con dế trong cỏ
Lọ hoa sành
Ngọn lửa hồng
Hòn đá rơi thành vòng tròn trên mặt nước

Tôi không coi trọng nghi thức địa vị và bằng sắc
Tôi thích những gì có trọng lượng
Có màu sắc và không trống rỗng
Tôi ưa thạch anh trong sắt và đồng
Lời nói không có dấm hoặc đường
Câu trả lời không quanh co lẩn tránh

Tôi yêu màu hổ phách của mặt trời
Kết tinh trong ngọc trai
Và bàn tay ấm áp của con người
Lặng lẽ xoa lên vết đòn roi đau đớn

Lương Duyên Tâm dịch


Tạp chí Thơ, số 5/ 2006

Bài thơ Tôi đã biết giấu những vết thương của mình của nhà thơ Séc Jan Pilar Lương Duyên Tâm dịch


Tôi đã biết giấu những vết thương của mình



Tôi đã biết giấu những vết thương của mình
Và cả những lằn roi trong quá khứ
Như chú chó lang thang thường nhìn tôi chăm chú
Giữa đêm khuya, qua cửa sổ, dưới hiên nhà

Mắt chú sáng lên, cháy đỏ rồi tối dần
Chú giận dữ cào vào cánh cửa
Nhưng khi sao trời lịm tắt, ánh ngày lên
Trái tim chú lại dịu dàng cởi mở

Trên đời đôi khi có những kẻ bất ngờ
Tiêm vào máu ta một giọt con ác độc
Ôi, đau đớn vô cùng, đau không nói nên lời
Đau như cây bạch dương bị người bóc vỏ

Thế là trong máu ta diễn ra cuộc giao tranh cùng độc tố
Cuộc chiến này phí sức biết bao
Những lúc ấy tôi lại vuốt ve lằn roi trên cổ
Chú chó lang thang thường đến sủa trước hiên nhà

Lương Duyên Tâm dịch

Bài thơ Tình ca của nhà thơ Séc Jiří Wolker Lương Duyên Tâm dịch


Tình ca

Em nói với anh rằng trong mắt em là cả thế giới
Rằng với anh không có gì nằm ngoài đôi mắt em
Trong mắt em có cây táo nở hoa trắng
Có mây trời đang bay

Anh tin em
Nhưng rồi anh không tin
Với nỗi đau tột cùng anh đập tan những gì có trong mắt em thành ngàn mảnh
Để chúng tái tạo lại bằng những chuỗi cầu vồng
Hãy nói với anh, em yêu
Nếu mắt em bao quát cả thế giới
Thì tại sao sáng nay em không thấy
Một người thợ ngã từ giàn giáo cao xuống đất
Chết ngay trước mắt anh?

Lương Duyên Tâm dịch


Tạp chí Thơ số 5 - 2006

Bài thơ Đồ vật của nhà thơ Séc Jiří Wolker Lương Duyên Tâm dịch


Đồ vật

Tôi yêu đồ vật, những người bạn lặng thầm
Mọi người nghĩ chúng là những vật vô tri
Nhưng thực ra chúng vẫn sống và đang nhìn chúng ta
Như những con chó trung thành đau khổ
Vì không ai nói chuyện với chúng
Vì chúng ngại ngần không dám bắt chuyện
Chúng im lặng, đợi chờ, mong muốn
Được hàn huyên cùng chúng ta

Bởi yêu đồ vật
Nên tôi yêu cả thế gian này

Lương Duyên Tâm dịch


Tạp chí Thơ số 5 - 2006

Bài thơ Sông Cầu của Lương Duyên Tâm


Sông Cầu



Con sông ấy nước mềm như dải lụa

Nên câu dân ca êm dịu lạ thường

Anh đã qua sông còn ngoảnh lại

Câu quan họ nào níu vạt áo anh?




Đâu dòng cũ lênh đênh thuyền quan họ

Đâu dải lưng xanh, yếm đỏ, nón ba tầm?

Ai đã khóc mưa đầm vạt áo

Để bây giờ thanh thản một dòng trong.




Giờ em không đội nón ba tầm, không thắt lưng hoa lý

Câu hát tiễn người đi em hát bên đường

Không trang điểm, không phông màn khép mở

Mà anh nghe thương đến nao lòng




Phải câu hát người ơi nhiều luyến láy

Em hát lên ở phía sông Cầu

Nên anh cứ soi tìm nơi bến nước

Chiếc bóng mình mờ ảo dưới dòng sâu?




Rồi tối mai thả hồn theo nhịp phách

Câu dân ca theo gió sẽ bay về

Lại thấp thoáng con sông Cầu êm ả

Chảy giữa đôi bờ tĩnh lặng làng quê.




Lương Duyên Tâm

Bài thơ Giá gom được nỗi buồn của Lương Duyên Tâm


            Giá gom được nỗi buồn

 

            Giá gom được nỗi buồn như lá rụng

Tôi sẽ đốt đi cho khói lên trời

Giá kéo được thành tơ nỗi nhớ

Tôi dệt thành áo mỏng tặng em thôi

 

Giá mỗi bông hoa chuộc được một lỗi lầm

Tôi sẽ tặng em những bông hoa đẹp nhất

Giá những câu thơ đủ làm hạnh phúc

Suốt cuộc đời tôi sẽ viết cho em

 

Nhưng rồi hoa chẳng chuộc được lỗi lầm

Nên những câu thơ hóa thành tẻ nhạt

Nỗi nhớ cũng không kéo thành tơ được

Tôi ngồi đốt nỗi buồn mãi chẳng thành tro.

 

Lương Duyên Tâm

(Rút từ tập Thơ giữa hai mùa, Nhà xuất bản Hội nhà văn 1999)

 

Thursday, March 28, 2013

Bài thơ Mùa lá đổi màu của Trần Thị Nhơn


Mùa lá đổi màu

 
Tháng mười về Hà Nội chớm sang thu
Heo may đầu mùa tràn vào phố nhỏ
Gió bay đến gõ cửa phòng em ở
Cơn gió nào cũng nhắc nhở về anh

Em đi về qua lối ngõ thân quen
Thấy lá đỏ lung linh trên mái phố
Mùa thu đấy mùa thu bay trong gió
Mùa thu xao xác lá trên đầu

Xao xuyến lòng em khi lá chuyển màu
Những chiếc lá phơi mình trên mái ngói
Có chiếc lá nhẹ rơi lên mặt gối
Chiếc lá nào cũng nhắc nhở về anh

Em tiễn anh đi vào mùa lá non
Chuyến tàu ấy áo xanh màu bộ đội
Chuyến tàu ấy cùng anh lên biên giới
Em quay về ngõ phố một mình em

Dải đất biên thùy em chưa đến chưa quen
Nhưng em nhớ vì có anh ở đó
Rừng biên giới một màu lá đỏ
Chiếc lá nào đậu xuống vai anh

Đã một mùa cây thay lá em xa anh
Em bỗng muốn được làm chiếc lá
Mùa thu đến đổi màu vì thương nhớ
Rồi theo từng cơn gió đến cùng anh.

Trần Thị Nhơn

(Rút từ tập Tuyển thơ các tác giả nữ Việt Nam. Nhà xuất bản Phụ nữ, năm 2000)

 

 

 

Bài thơ Chia tay trong đêm mùa hạ của Trần Thị Nhơn


Chia tay trong đêm mùa hạ

 

 

Một tối mùa hè anh gõ cửa phòng em

Rồi đứng đợi dưới hàng cây sẫm tối

Em mở cửa lá rèm bay bối rối

Lần đầu tiên hò hẹn trong đời

 

Đi giữa phố đông em ngỡ phố không người

Không tiếng xe đi không xạc xào tiếng lá

Chỉ có tiếng những ngón tay anh thủ thỉ

Với bàn tay em chiếc lá non mềm

 

Đêm không trăng không gian rộng vô cùng

Cây phượng đứng lá cành chao trước gió

Trong đêm tối thoáng một chum hoa đỏ

Và những lời từ biệt cháy trên môi

 

Ngày mai ngày mai anh đã đi rồi

Anh đến chốn biên thùy còn âm vang tiếng súng

Để lại nơi đây một đêm hè cháy bỏng

Và một chum hoa đỏ chói sắc mong chờ

 

Em trở lại phòng em cánh cửa khép hờ

Khung cửa sáng dưới lùm cây sẫm tối

Cơn gió thoảng ngọn đèn đường chao vội

Phố không người hàng cây hát miên man

 

Trần Thị Nhơn

Tuesday, March 12, 2013

Bài thơ Nhân vật nổi bật của nhà thơ Séc Jan Skacel Lương Duyên Tâm dịch


Jan Skacel

 

Nhân vật nổi bật

 

Tôi mua một cái bình tưới nước

cho dù tôi không phải là người làm vườn

cũng không chăm sóc mộ

tôi mua nó chỉ vì tôi thích

nó mới và sáng loáng

tôi không làm điều dại dột

 

Tôi cầm cái bình trần không gói gém

để mọi người nhìn thấy

rằng tôi có nó

nhất định sẽ cóngười ghen tị với tôi

tôi biết vậy

 

Họ sẽ nói: Này, xem kìa

anh ta có cái bình tưới nước đẹp chưa

nhưng anh ta mang đi đâu thế nhỉ

và để làm gì?

 

Rốt cuộc tôi đã khơi dậy sự chú ý

của những người chẳng bao giờ để ý đến tôi

nhờ cái bình tưới nước tôi trở thành người được quan tâm

một nhân vật nổi bật.

 
Lương Duyên Tâm dịch

Bài thơ Con đường có hai hàng cây nở hoa của nhà thơ Séc Jan Skacel Lương Duyên Tâm dịch


Jan Skacel

 

Con đường có hai hàng cây nở hoa

 

Trên con đường giữa hai hàng cây đang nở hoa trắng

chúng tôi nín thở.

Như tuyết trong những bông hoa

trên tán cây cao.

 

Những cái cây

kiêu hãnh đón chào sự sống.

Chúng gìn giữ không biết mệt mỏi

năng lực nở hoa của mình

 

Tôi đập vỡ ngôn từ

như đập đá trên công trường.

Vợ tôi chỉ nói:

Em muốn được sống trong cái cây này.

 
Lương Duyên Tâm dịch

Bài thơ Hè muộn của nhà thơ Sec Jan Skacel Lương Duyên Tâm dịch


Jan Skacel

 

Hè muộn

 

Hôm qua bay trong không khí sợi tóc bạc đầu tiên

ngân vang

khi từ từ rơi xuống đất

những ngôn từ

thô nháp không khuất phục

mắc trong cổ họng tôi như xương cá

 

Mùa hè của tôi

mi đã hoa râm rồi sao

 

Rồi ngày mai mùa thu sẽ tới

rồi cây cối sẽ bay đi

rồi chúng ta sẽ hỏi

đi về đâu và hướng tới ai

 

Rồi sự lặng câm khổ sở như lũ chuột đồng

đây đó sau lưng ta huýt sáo

 

Mùa hè của tôi

mi đã hoa râm rồi sao?

 
Lương Duyên Tâm dịch

Bài thơ Cầu nguyện cho nước của nhà thơ Séc Jan Skacel Lương Duyên Tâm dịch


Cầu nguyện cho nước


Ngày càng ít những nơi chốn để những người yêu thuở xưa đi lấy nước
những con hưu thỏa mãn cơn khát, những con ếch sinh tồn
những người hành hương cúi xuống vốc nước

Nước vẫn còn nhớ điều đó
nước thật đẹp
nước của tôi

nước của tôi tóc xõa
hãy che chở nước của tôi
xin đừng làm đui mù chiếc gương soi của trời sao
hãy dẫn đến nước con ngựa non
hãy dẫn đến nước con ngựa đen tuyền như đêm
nước buồn đau
nước của tôi
nước của tôi tóc rối
ai đó lặn xuống tận đáy, chạm tới những ngôi sao vì một chiếc nhẫn

Nước là góa phụ buồn rầu
nước của tôi
nước tóc xõa tàn tro của tôi
nước than thở vì chúng ta.

Lương Duyên Tâm dịch

Sunday, March 10, 2013

Bài thơ Trở lại Sơn Tây của Lương Duyên Tâm

Trở lại Sơn Tây  

Chẳng có ai chờ tôi ở đấy
Chỉ Tích Giang lặng lẽ đón tôi về
Biệt tích mười năm quay trở lại
Tôi gọi tên người cây lá đứng im nghe


Sao nhớ thế Sơn Tây chiều nắng gắt
Cái nắng trung du héo cả cỏ đồi
Dưới tán lá mắt người như giếng mát
Như mây chiều bay ngợp hồn tôi


Thưở dứt áo ra đi không ngoảnh lại
Sông Tích trong  giấu nỗi đau thầm
Năm tháng ấy đời tôi như cỏ dại
Đất đai cỗi cằn người hóa vô tâm


Giờ sông Tích mờ sương trong mắt nhớ
Hàng cây sóng đôi tôi đứng một mình
Nào dám trách Sơn Tây hờ hững
Chỉ giận mình vô cớ nhớ người dưng...


Lương Duyên Tâm